Altyapı hizmeti (IaaS) genel bulut, özel bulut veya hibrit bulutta barındırıldığı bir bulut bilişim hizmet modelidir. İşletmeler IaaS modelini kullanarak şirket içi veya ortak veri merkezi altyapısı kullanımlarının bir kısmını veya tamamını, bir bulut sağlayıcının sahibi olduğu ve yönettiği buluta kaydırabilir. Bu uygun maliyetli altyapı elemanları arasında bilişim, ağ ve depolama donanımının yanı sıra diğer bileşenler ve yazılımlar bulunabilir.
IaaS modelinde donanımın ve yazılımın sahibi ve işletmecisi bulut sağlayıcı olup aynı zamanda veri merkezinin sahibi olan veya kiralayan taraftır. Bir IaaS çözümünüz olduğunda, bilgi işlem veya depolama gibi kaynakları kiralar, gerektiğinde bunları tedarik eder ve kuruluşunuzun tükettiği kaynaklar kadar ödeme yaparsınız. Bilgi işlem gibi bazı kaynaklar için kullandığınız kaynak kadar ödeme yaparsınız. Depolama gibi diğerleri için kapasite başına ödeme yaparsınız.
Tipik bir IaaS modelinde herhangi bir ölçekteki bir işletme, bir bulut sağlayıcısından bilgi işlem, depolama ve veritabanları gibi hizmetleri alır. Bulut sağlayıcısı, bu hizmetleri bulutta donanım ve yazılım barındırarak sunar. İşletmenin artık kendi ekipmanını veya ekipmanı barındıracak alanı satın alması ve yönetmesi gerekmez ve maliyet kullandıkça öde modeline döner. İşletmenin ihtiyaçları azaldıkça, maliyetleri de azalır. İşletme büyüdüğünde, ilave bilgi işlem kaynaklarını ve diğer teknolojileri dakikalar içinde temin edebilir.
Geleneksel bir şirket içi senaryoda, işletme kendi veri merkezini yönetir ve muhafaza eder. İşletme, sunuculara, depolama alanına, yazılıma ve diğer teknolojilere yatırım yapmalı ve tüm ekipmanları ve lisansları satın almak, yönetmek ve yükseltmek için bir BT personeli işe almalı veya şirketlerle anlaşmalıdır. İş yükleri zaman zaman azalsa ve kaynaklar boşta kalsa da, veri merkezi en yoğun talebi karşılayacak şekilde tasarlanmış olmalıdır. İşletmenin hızlı bir şekilde büyümesi durumunda ise BT departmanı ayak uydurmakta zorlanabilecektir.
En azından, bulut altyapısı temel bilişim, depolama ve ağ kaynaklarını içerir. Son zamanlarda ilişkisel ve NoSQL veritabanları, gerçek zamanlı ve toplu veri işleme, geliştirici kanalları ve hizmetleri, kapsayıcılar ve işlevler gibi daha üst düzey hizmetleri de (bazen bir Platform Hizmetleri [PaaS] olarak da bilinen) kapsamaya başlamıştır. IaaS'ın hedef kitlesi, yazılım hizmetlerinin (SaaS) aksine tipik son kullanıcı değildir. IaaS uygulama yazılımlarına ilişkin BT'ye, BT operasyonlarına, DevOps'a, sistem ve veritabanı yöneticilerine ve tam yığın geliştiricilerine yöneliktir.
Altyapı hizmeti, şirketlerin daha hızlı hareket etmesine ve dijital dönüşüm hedeflerine ulaşmasına olanak tanıyan dört temel avantaj sağlar.
Bir IaaS modeline geçmek, özellikle BT departmanları dahil işletmeler için çığır açan nitelikte olabilir. BT personeli, şirket içi altyapıyı yönetmeye ve desteklemeye zaman harcamak yerine işi daha etkin ve verimli hale getiren yüksek değerli etkinliklere odaklanabilir. Kullandıkça öde modeli ayrıca tahmin hatalarını azaltır ve maliyetleri gerçek ihtiyaçlarla uyumlu hale getirir.
İşletmeler rakipsiz istikrar, güvenilirlik ve desteklenebilirlik avantajları nedeniyle kritik iş yükleri için IaaS'yi seçmektedir. IaaS, şirket içi sistemlere kıyasla daha fazla çalışma süresi, her katmanda yerleşik yedeklilik, daha iyi güvenlik ve olağanüstü durumdan korunma seçeneklerinin yanı sıra şirket içi ortamların asla ulaşamayacağı bir ölçek sağlar.
IaaS'ın tüm sektörlerde popülerliği artmakta olup kullanım alanları genişlemektedir. Temel altyapı bulut kullanıcısı tabanı arasında BT operatörleri, BT uygulayıcıları, DevOps ekipleri, sistem ve veritabanı yöneticileri ve işletmelerde uygulama oluşturan ve çalıştıran tam yığın geliştiriciler bulunur. Ayrıca, ERP, finans, tedarik zinciri ve diğer dahili uygulamalarını desteklemek için esnek bir bulut altyapısı talep eden işletmeler tarafından da kullanılmaktadır.
Başlangıçta IaaS, öncelikle bulut yerel işletmeler tarafından geçici, deneysel veya beklenmedik şekilde değişebilen iş yükleri için kullanılmaktaydı. Günümüzde ise birçok büyük işletme IaaS’ın sağladığı avantajları benimsemiş olup giderek artan sayıda şirket, kritik öneme sahip arka ofis işlerini, kayıt sistemlerini ve diğer iş yüklerini desteklemek üzere bu modele geçiş yapmaktadır.
IaaS, inovasyon söz konusu olduğunda da tercih edilen bir çözüm haline gelmektedir. Veri merkezlerini hâlâ şirket içinde tutan işletmeler, işleri olduğu gibi devam ettirmenin ötesine geçmenin çok zor ve pahalı olduğunu öğrenmiş bulunmaktadır. İleri görüşlü şirketler ise pazardaki yenilikçi ve rekabetçi pozisyonlarını koruyabilmek için veri merkezlerini buluta taşımaktadır. IaaS'tan yararlanarak vizyonlarındaki inovasyonu sağlamak ve işlerini büyütmek için yeteneklerini ve kaynaklarını kullanabilirler.
IaaS, geleneksel şirket içi veri merkezlerine göre birçok avantaj sunar. IaaS kuruluşlara birçok olanak sağlar:
Giderleri azaltma | IaaS'a geçiş yapan işletmeler, beş yıl ve üzerindeki amortisman dönemlerinde bile altyapılarını satın almak, yönetmek ve bakımını yapmak zorunda değildir ve yalnızca kullandıkları kadar ödeme yaparlar. |
İş sürekliliğini artırma | Bulut altyapısı, her katmanda artıklık sağladığından, birden fazla hata etki alanı ve coğrafi olarak dağıtılmış konumlar sunduğundan ve operasyon uzmanları tarafından çok geniş ölçekte işletildiğinden, genellikle şirket içi konuşlandırmalara kıyasla daha yüksek çalışma süresi ve daha fazla olağanüstü durum kurtarma seçeneği sunar. |
İnovasyonu hızlandırma | IaaS, yeni ürünleri ve fikirleri test etmeyi hızlı, kolay ve uygun maliyetli hale getirir. Şirketler ayrıntılı tahminler geliştirmek ve yeni altyapıya yatırım yapmak yerine, bulut altyapısını dakikalar içinde artırabilir, gerektiğinde ölçeği büyütebilir veya küçültebilir. |
En son teknolojilerden yararlanma | Birçok bulut sağlayıcısı, yapay zeka ve makine öğrenimi çerçeveleri de dahil olmak üzere yeni donanım ve yazılımları işletmelerden çok daha önce paketlemekte ve konuşlandırmaktadır. |
Hızlı tedarik | Şirket içi sanallaştırılmış altyapılar bile haftalarca hatta aylarca süren uzun tedarik sürelerine sahiptir. IaaS ile tüm uygulama ortamları dakikalar içinde tedarik edilebilir. |
Asıl işe odaklanma | IaaS sayesinde, kaynaklarının neredeyse yarısını şirket içi donanım ve yazılımları yönetmek ve bunların bakımını yapmak için harcayan BT departmanları asıl işlerine odaklanabilir. IaaS ile işletmeler, DevOps ve diğer ekiplerin de altyapıya erişmesini sağlayarak çalışmaları ve testleri gecikme olmaksızın yapabilirler. |
Daha hızlı ölçeklendirme | Örneğin aylık raporlama dönemlerinde, işletmeler yoğun iş yükleri sırasında daha fazla kaynağa ihtiyaç duyar. IaaS ile altyapı dakikalar içinde ölçeklenebildiğinden raporlar hızlı bir şekilde çalıştırılabilir ve personel daha kritik iş faaliyetlerine odaklanabilir. |
Bulut sağlayıcınız, BT ortamınızın olabildiğince iyi olmasını sağlama görevini üstlenir. Bulut sağlayıcınız genellikle en yeni donanımlara sahip olduğundan bunları kendiniz araştırmanız ve satın almanız gerekmez. Ayrıca, altyapınızı yükseltmek için özel eğitimlerden ve uzun tedarik döngülerinden geçmeniz gerekmez. Bu sayede işinize odaklanmak için kaynak ve zaman ayırabilirsiniz.
İşletmeler IaaS'ı çeşitli şekillerde kullanmaktadır.
Test ve geliştirme | IaaS, DevOps ekiplerine test ve geliştirme ortamlarını hızlı ve düşük maliyetle kurma ve kaldırma olanağı sağladığından, işletmeler yeni uygulama yazılımlarını daha hızlı pazara sunabilirler. |
Geleneksel uygulamalar | IaaS, hem bulut yerel uygulama yazılımlarını hem de ERP ve iş analizi uygulama yazılımları dahil geleneksel kurumsal uygulama yazılımlarını destekler. |
Web sitesi barındırma ve uygulama yazılımları | Birçok işletme, maliyetleri optimize etmek için web sitelerini IaaS'ta çalıştırır. IaaS ayrıca hızla dağıtılabilen ve ölçeklendirilebilen web ve mobil uygulama yazılımlarını da destekler. |
Depolama, yedekleme ve kurtarma | Verileri şirket içinde saklamanın ve yedeklemenin yanı sıra olağanüstü durumlara karşı önlem alma ve olağanüstü durumlarda veri kurtarma, çok zaman ve deneyim gerektiren işlerdir. İşletmeler altyapılarını buluta taşıyarak maliyetleri azaltabilir ve böylece diğer işlere odaklanabilir. |
Yüksek performanslı bilgi işlem | Kullandıkça öde modeliyle IaaS, yüksek performanslı bilgi işlem (HPC) ve diğer veri yoğun, proje odaklı görevleri daha ekonomik hale getirir. |